Suženje kožice penisa (fimoza) i nespušteni testisi (kriptohizam) spadaju u najčešće urogenitalne probleme u dece. Iako nakon pravovremene dijagnoze i adekvatne terapije u većini slučajava bivaju uspešno izlečeni, samo saznanje da dete ima problem sa genitalijama, za neupućene roditelje predstavlja neprijatnu traumu. Koje su osnovne informacije koje roditelji treba da znaju od fimozi i kripotorhizmu?
Autor: Dr sci Bojko Bjelaković, Specijalista pedijatar
Autor: Dr sci Bojko Bjelaković, Specijalista pedijatar
Suženje kožice penisa (fimoza) i nespušteni testisi (kriptohizam) spadaju u najčešće urogenitalne probleme u dece.
Iako nakon pravovremene dijagnoze i adekvatne terapije u većini slučajava bivaju uspešno izlečeni, samo saznanje da dete ima problem sa genitalijama, za neupućene roditelje predstavlja neprijatnu traumu.
Koje su osnovne informacije koje roditelji treba da znaju od fimozi i kripotorhizmu?
Po nekim statistikama približno polovina dečaka ima fiziološku fimozu do treće godine života i ona praktično predstavlja prirodnu zaštita glavića penisa od iritacije i normalan fenomen u procesu sazrevanja deteta.
Normalno se starenjem kožica glansa penisa ili prepucijum olabavljuje i kod većine dečaka u 18. godini života ona se može normalno prevući preko glansa
Prerano ili nasilno povlačenje kožice deteta pre napunjene treće godine života u većini slučajeva jeste krajnje nepotrebna, a nekad i štetna manipulacija kojom se može otežati kasnije lečenje.
Nakon treće godine, proces odlubljivanja kožice možemo ubrzati na način da dečaku povremeno potegnemo kožicu – posebno nakon kupanja, sobzirom da topla voda povoljno utiče na rastezanje kože.
U slučaju da se kožica i dalje teško prevlači preko glavića, ili je uopšte nije moguće prevuću, ne morate dizati paniku.
Lečenje steroidnim mastima je metoda koja se pojavila 90-ih godina i koja ima dosta uspeha. One podstiču rast i širenje prepucija, tako da je njihova primena dovela do porasta uspešnosti lečenja u više od 90% slučajeva.
Večernje premazivanje kožice steroidnim mastima (u našim apotekama se mogu naći pod nazivima Elokom, Didermal) u tajanju od od nekoliko uzastopnih nedelja najčešće 4 do 6 nedelja, (ne duže od tri meseca) u većini slučajeva vodi definitivnom izlečenju.
Ono što roditelji greše je uglavnom prerano odustajanje od takvog vida terapije i odlazak kod dečjeg hirurga koji uglavnom odlučuju na hirurški način lečenja.
Ipak ukoliko dete i nakon tromesečne terapije i nakon primene sterodinih masti ima isti problem, otežano mokri, mokraća ističe u tankom mlazu, ili mu se na vrhu penisa stvara balončić – potreban je savet pedijatra ili dečjeg urologa.
Još jednom treba naglasiti da nasilno prevlačenje kožice preko glavića penisa u bilo kojem slučaju treba izbegavati, zbog mogućih oštećenja kože – i moguće pojave stanja koje se naziva parafimoza.
Nespušteni testisi se sreću nešto ređe i po nekim statističkim podacima oko 2 procenata dece na kraju prve godine života ima nespuštene testise.
Iako se kod većine novorođene dece testisi iz trbušne šupljine pred porođaj spuste u odgovarajuće mošnice, u pojedinim slučajevima se novorođenče se rađa sa jednostrano ili obostrano nespuštenim testisima.
Medicinski naziv za ovo stanje je kriptorhizam i javlja se u otprilike u oko 30% muške nedonoščadi i oko 3% novorođenih dečaka rođenih u terminu. Ipak ova razlika se gubi na kraju prve godine života i tada manje od 1 % dečaka ima ovaj problem.
Ovde je potrebno napomenuti da se u praksi često sreću mobilni testisi, tačnije testisi koji se povremeno nalaze nešto više, prema preponskom kanalu a povremeno u odgovarajućim mošnicama deteta.
Bitno je napomenuti da se mobilni testisi pri kupanju deteta u mlakoj vodi često spuste u mošnice kao i da njihovo lečenje nije potrebno.
Ukoliko se do bebinog prvog rođendana testisi sami spuste, važno je javiti se lekaru koji će odlučiti šta dalje. Iako još uvek ne postoji standardizovan način lečenja, hormonska terapija se preporučuje u dece starije od pet godina sa obostrano nespuštenim testisisma., dok se u ostalim slučajevima više ide ka hirurškom načinu lečenja.
Ukoliko se ovaj problem ne prepozna na vreme ili zapostavi može doći do neplodnosti deteta kao i mnogo ozbiljnijih zdravstvenih problema.
Kada je najbolje započeti lečenje? Poželjno je da se lječenje završi do kraja druge godine života, jer sa uzrastom raste procenat dece koja zbog boravka testisa u preponskom kanalu ili trbušnoj šupljini gde je temperatura znatno viša ostaju neplodna.
To znači da će oko skoro 30% dečaka kod kojih se testis spustio u petoj godini života biti neplodno.
